Jest to patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie. Przekracza ono jego potrzeby fizjologiczne i możliwości adaptacyjne. Może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych. O otyłości mówimy gdy tkanka tłuszczowa przekracza 20% całkowitej masy ciała, a u mężczyzn 25 %. Jest ona powiązana z nadwagą czyli nadmierną masą ciała powyżej optymalnej.

Poza ilością tkanki tłuszczowej niezwykle istotne jest jej rozmieszczenie. Zlokalizowanie większości tłuszczu na brzuchu – tzw. otyłość brzuszna lub inaczej androidalna, posiada zdecydowanie większe znaczenie patologiczne niż równomiernie rozmieszczona podskórnie tkanka tłuszczowa. Potwierdzono, iż otyłość zwiększa ryzyko zapadalności na niektóre choroby w tym:

choroby układu krążenia,
zespołu metabolicznego,
wylew,
zawał serca i mózgu,
choróby nerek,
cukrzycę typu II,
obturacyjny bezdech senny,
niektóre nowotwory,
zapalenie kości i stawów.

Z tego powodu patologiczna otyłość skraca przewidywaną długość życia i nazywana jest chorobą cywilizacyjną, wynikającą ze złych nawyków żywieniowych czy małej ilości ruchu. Bardzo duża otyłość prowadzi do niepełnosprawności. Tak więc nadmierna masa ciała stanowi istotny problem społeczny. Przewiduje się, że w przyszłości może przybrać rozmiary epidemii.
Przyczyny otyłości

Ważnym aspektem są przyczyny otyłości. Głównym jest na pewno przekarmianie czyli spożywania pokarmów o zbyt dużej wartości energetycznej w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Kluczową rolę odgrywają także czynniki genetyczne. Istnieją bowiem genetycznie uwarunkowane choroby prowadzące do nadmiernego odkładania się tkanki tłuszczowej.
Kolejną przyczyną są czynniki biologiczne. Uszkodzenie podwzgórza w procesie zapalnym bądź nowotworowym oraz jąder brzuszno-przyśrodkowych podwzgórza mogą powodować rozwój otyłości. Badania kliniczne wykazały, iż mózgi osób otyłych podobnie jak u osób uzależnionych mają mniejszą gęstość tzw. receptorów dopaminowych typu II. Przypuszczalnie jest to reakcja, która ma osłabić efekt częstych wyrzutów dopaminy, co jest skutkiem częstego przyjmowania narkotyku lub pożywienia. Być może ludzie ci od urodzenia mają zmniejszoną liczbę receptorów dopaminowych, co ściśle wiąże się z zwiększonym ryzykiem wystąpienia uzależnienia.

Znane są także zaburzenia endokrynologiczne, w których przebiegu dochodzi do rozwoju otyłości. Są to: niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga, zespół policystycznych jajników, niedobór hormonu wzrostu, rzekoma niedoczynność przytarczyc, hiperinsulinizm. Następną omawianą grupą czynników wpływających na przyrost masy ciała są czynniki farmakologiczne. Do leków mogących powodować otyłość należą: leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, psychotropowe, przeciwpadaczkowe, kortykosteroidy, niektóre beta- andrenolityki i insulina.

Dalej wyróżniamy czynniki środowiskowe. Pośród nich najistotniejsza jest aktywność fizyczna jako forma wydatkowania zgromadzonych zasobów energetycznych. Postęp technologiczny umożliwił znaczne zmniejszenie wydatku energetycznego związanego z codzienną aktywnością. Jednocześnie wzrosła dostępność i konsumpcja pożywienia. Nastąpił także wzrost wartości energetycznej łatwo dostępnego pokarmu, który ubogi jest w witaminy, sole mineralne i błonnik.
Zapobieganie otyłości

Regularne ćwiczenia fizyczne zmniejszają ryzyko bądź zapobiegają nadwadze i otyłości. I jako ostatnie może nie zawsze całkiem oczywiste- czynniki psychologiczne. Powodem przyrostu masy ciała mogą być zaburzenia nastroju. Osoby z tendencją do tycia, mogą przybrać na wadze podczas nawrotu depresji. Chorzy na depresje zauważają, że jedząc mogą odrobinę zmniejszyć objawy, wywołując chwilową przyjemność.

Podsumowując można stwierdzić, iż otyłość jest groźną chorobą. Może powodować dużą szkodę dla zdrowia i psychiki oraz, że wymaga leczenia, dyscypliny i samokontroli. Na pewno nie wolno jej bagatelizować. Jako rozprzestrzeniający się problem społeczny dzisiejszych czasów wymaga naszej pilnej uwagi.